Ὁ Ποσειδῶν τῆς Τήνου καὶ οἱ καταστροφῆς τῆς Δήλου!

Στὴν Τῆνο ὑπῆρχε στὴν ἀρχαιότητα ναὸς τοῦ Ποσειδῶνος, ὁ ὁποῖος ἔπρεπε νὰ ἀνασκαφῇ νὰ βρεθῇ. Βεβαίως πάντα κάποιοι θὰ ἤξεραν τί ὑπῆρχε ἐκεῖ. Ἀλλὰ καὶ ἡ συνήθεια νὰ ἔχῃ μείνῃ ἀπὸ τότε, δὲν σημαίνει κάτι γιὰ τὸν χριστιανισμό, δὲν ὑπάρχει συνέχεια στὴν θρησκεία. Ὁ χριστιανισμὸς φτιάχτηκε στὰ ἀνάκτορα μετὰ ἀπὸ ζυμώσεις αὐλικὲς αἰώνων καὶ οἱ λαοὶ δὲν εἶχαν συμμετοχή, πολλῷ μᾶλλον οἱ τῆς ὑπαίθρου. Ὅταν ἕνα σπήλαιο φράζεται ἀπὸ ἕνα ξωκλήσι, οἱ κάτοικοι ἔχουν μὲν τὴν συνήθεια νὰ πηγαίνουν ἐκεῖ ὡς λατρευταί, ὅμως τὴν λατρείαν κωλύει ὁ παπάς. Ὁ παπὰς παρεμβαίνει καὶ ἀποκόπτει τὸν λαὸ ἀπὸ τὴν θρησκευτικότητά του καὶ προσπαθεῖ νὰ τὸν στρέψῃ πρὸς τὸν χριστιανισμό. Χάνεται ἡ ἔννοια τοῦ σπηλαίου ὡς πρόσβασις στὸν θεϊκόν κόσμον, ἀλλάζουν τὰ ὀνόματα τῶν θεῶν μὲ κάποια ἀνθρώπων στὴν συντριπτική τους πλειοψηφία μηδέποτε ὑπαρξάντων.

Καὶ γιὰ τὴν Μυριὰμ τῆς Τήνου. Τὸ παπαδαριὸ μόλις βρέθηκε ἀρχαῖος ναὸς τὸν ἔκτισε καὶ βρῆκε καὶ τὴν εὐκαιρία νὰ καταστρέψῃ τὴν Δῆλον. Πολέμησαν τὴν ἑλληνικότητα μὲ κάθε μέσον. Φυσικὰ δὲν τὸ ἔκαναν οἱ παπάδες, οἱ ὁποῖοι ἔβλεπαν τὸν Ἑλληνισμὸν νὰ ἐπιστρέφῃ καὶ ἔκαναν ὅτι μποροῦσαν νὰ τὸν καταστρέψουν. Μόνοι οἱ ἐργάτες πῆραν τὴν ἀπόφασιν νὰ καταστρέψουν τὴν Δῆλον.

Πηγή...

Ο ναός της Παναγίας της Τήνου κτίστηκε σε σημείο όπου βρέθηκε εικόνα της Παναγίας, κατά τη θρησκευτική παράδοση μετά από σχετικά οράματα της μοναχής Αγίας Πελαγίας. Η εικόνα ανακαλύφθηκε μετά από ανασκαφές στις 30 Ιανουαρίου 1823 και ενώ προηγήθηκαν ανασκαφές το 1822 που αποκάλυψαν τον αρχαίο ναό του Διονύσου και ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.
Μετά την εύρεση της εικόνας ακολούθησε η οικοδόμηση της εκκλησίας. Απαιτήθηκαν μεγάλες ποσότητες μαρμάρων, οι οποίες κατά κύριο λόγο μεταφέρθηκαν από τον αρχαιολογικό χώρο της γειτονικής Δήλου.

Πηγή...

Πρόκειται για έναν από τους σηµαντικότερους τόπους λατρείας των αρχαίων Ελλήνων, άµεσα συνυφασµένο µε την ίδρυση και τη διάρκεια ζωής της αρχαίας πόλης της Τήνου από τον 4ο αιώνα π.Χ. Αποτελεί το µοναδικό ιερό στις Κυκλάδες που είναι αφιερωµένο εξολοκλήρου στον Ποσειδώνα, το θεό της θάλασσας. Σύµφωνα µε µαρτυρίες, ο θεός λατρευόταν και ως γιατρός κατά τα αρχαία χρόνια. Άλλωστε, κατά την ελληνιστική περίοδο παρατηρείται έξαρση της λατρείας των ηρώων-ιατρών. Προς το τέλος του 4ου αι. π.Χ. οι διάδοχοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου και κυρίως οι βασιλικοί οίκοι των Αντιγονιδών και των Λαγιδών κρατούν στα χέρια τους την τύχη των Κυκλάδων και οργανώνουν οικοδοµικά προγράµµατα, στα οποία θα πρέπει να είχε ενταχθεί και το ιερό του Ποσειδώνα στα Κιόνια. Ένδειξη της επιρροής τους, µεταξύ άλλων, πρέπει να είναι και το οκτάκτινο αστέρι που διακοσµεί τα φατνώµατα της οροφής της Κρήνης, θέµα αγαπητό στη Μακεδονία, που βρέθηκε και στον τάφο του Φιλίππου Β’.
Κάποια ίχνη προϊστορικής κατοίκησης βρέθηκαν στην περιοχή δυτικά του ιερού, χωρίς όµως να διαπιστωθεί καµία συνέχεια µέχρι τα µέσα του 4ου αι. π.Χ., όπου ανάγονται οι πρώτες ενδείξεις λατρείας στο χώρο. Την ίδια εποχή µετατοπίστηκε από το Ξώµπουργο στην περιοχή της σηµερινής χώρας της Τήνου το αστικό και διοικητικό κέντρο του νησιού, ενώ προς το τέλος του ίδιου αιώνα εµφανίζονται και τα πρώτα µνηµειώδη κτίρια στα Κιόνια. Πριν από την ίδρυσή του υπάρχουν µαρτυρίες ότι προϋπήρχε ένα άλλο ιερό, χτισµένο µέσα σε άλσος. Εκεί λέγεται ότι κατέφευγαν οι ναυτικοί και όσοι ταξίδευαν, για να εξευµενίσουν το θεό της θάλασσας, ώστε να έχουν καλό ταξίδι και να µπορέσουν χωρίς προβλήµατα να «περάσουν» απέναντι στο νησί της ∆ήλου, όπου θα κάνουν το προσκύνηµά τους.
Η ανοικοδόµηση του µεγαλόπρεπου ναού του Ποσειδώνα και της Αµφιτρίτης, όπως είδαµε πιο πάνω, χρονολογείται στα µέσα του 4ου αι π.Χ.. Ο ρυθµός του είναι δωρικός-αυστηρός και λιτός, αλλά µε πρωτότυπες πινελιές, όπως είναι η κρήνη-εξέδρα, που οφείλονται στην τηνιακή έµπνευση. Τα οικοδοµικά υλικά που χρησιµοποιήθηκαν είναι εξολοκλήρου ντόπια και, µεταξύ αυτών, γνεύσιος και µάρµαρο σε διάφορες αποχρώσεις. Το ιερό προσκλήθηκαν να διακοσµήσουν γλύπτες από διάφορα µέρη, όπως ο Τελεσίνος ο Αθηναίος, ο Αγασίας ο Εφέσιος, ενώ ο Μακεδόνας Ανδρόνικος από την Κύρηστο κατασκεύασε ένα περίφηµο ηλιακό ρολόι (βρίσκεται τώρα στο Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού). Το οικοδοµικό πρόγραµµα του τέλους του 2ου αι π.Χ. που περιλάµβανε επιβλητικά σε όγκο κτίρια, όπως τη µεγάλη στοά και το µνηµειώδη βωµό, συµπίπτει µε τη µεγάλη οικονοµική άνθηση των Κυκλάδων, όταν η ∆ήλος γίνεται ελεύθερο λιµάνι και εγκαθίστανται πολλοί ξένοι, κυρίως Ιταλοί. Περιορισµένη σε κλίµακα οικοδοµική δραστηριότητα διαπιστώνεται στη ρωµαϊκή εποχή, ύστερα από µια περίοδο παρακµής. Από τα µέσα του 1ου αι π.Χ., όµως, η παλιά αίγλη σβήνει και στα µέσα του 3ου αι µ.Χ. το ιερό εγκαταλείπεται. Τα προβλήµατα της ρωµαϊκής αυτοκρατορίας, σε συνδυασµό µε τις επιδροµές των Ερούλων, που κατέστρεψαν και την Αθήνα το 267/8 µ.Χ., έβαλαν τέλος σε έξι αιώνων ιστορία. Ένας κεραµικός κλίβανος λειτουργεί για λίγο πάνω στα ερείπια των θερµών και φαίνεται ότι το ιερό δεν ήταν πια παρά ένας ερειπιώνας, όπου θα σύχναζαν µόνο όσοι αναζητούσαν έτοιµο οικοδοµικό υλικό για να το χρησιµοποιήσουν αλλού.
Αρχαιολογικός Χώρος ΚιονίωνΠόσο φηµισµένος ήταν ο ναός αυτός, µπορούµε να το διαπιστώσουµε από την αναφορά του Στράβωνα σ’ αυτόν ως «µέγα και θέας άξιον», αλλά και από τη µεγάλη εµβέλεια της φήµης του, που ξεπερνούσε τα σύνορα του τότε ελληνικού κόσµου και έφτανε µέχρι την Ιταλία και τη Μ. Ασία. Στο ιερό αυτό, επίσης, διοργανώνονταν και εορτές προς τιµήν του θεού, τα ξακουστά «Ποσειδώνια» και «Ποσείδια» (τους µήνες Ιανουάριο-Φεβρουάριο). Τότε συγκεντρωνόταν πολύς κόσµος από όλη την Ελλάδα, διοργανώνονταν θεατρικοί αγώνες και τελούνταν θυσίες αιγοπροβάτων. Από περιγραφές του ναού και ανασκαφές που έχουν γίνει µαθαίνουµε ότι στο ιερό υπήρχαν υπερµεγέθη αγάλµατα του Ποσειδώνα και της Αµφιτρίτης.
Την ίδια εποχή καθιερώθηκε και η λατρεία της Αµφιτρίτης, συζύγου του Ποσειδώνα, η οποία λατρευόταν για τις θεραπευτικές ιδιότητες που ασκούσε σε γυναίκες, που δεν µπορούσαν να τεκνοποιήσουν. Το ιερό αυτό είχε παρόµοια φήµη µε το Ασκληπιείο της Επιδαύρου και άρρωστοι το επισκέπτονταν, εµπιστευόµενοι τις ευεργετικές του ικανότητες. Είναι γεγονός, άλλωστε, ότι το περιβάλλον, όπου ήταν χτισµένο, µέσα σε άλσος και δίπλα στη θάλασσα, ευνοούσε την ανάρρωσή τους. Οι ιερείς του ναού, εκτός των άλλων καθηκόντων τους, έκαναν και επεµβάσεις σε ασθενείς.